De vachtcyclus

Huidcellen vernieuwen zich continu en nagels blijven maar groeien maar haar groeit in een vast cyclus. Alle vachtsoorten hebben eenzelfde soort cyclus. Dit geldt ook voor geknipte of geschoren vachten. De cyclus kan verstoord raken door verkeerde vachtverzorging.

Kittenvacht

Kittens worden geboren met enkel dekhaar. Hou ouder de kitten wordt, hoe meer dekharen erbij komen.

In ruim een jaar is een jonge kortharoge kat voorzien van een complete vacht. De halflangharige kat doet hier nog een jaartje langer over.

Als het halflangharige katje 1 jaar oud is, spreken we niet meer van een kitten, maar nog wel van een kittenvacht.

In de kittenvacht periode zie je nog geen haaruitval, maar kunnen er al wel klitten en zelfs vilt ontstaan.

Als de vacht van de kitten compleet is gaat deze over op de normale vachtgroeicyclus.

De fases van de volwassen vachtcyclus

Alle volwassen vachten hebben een mozaïek verharing. Hierdoor vallen de haren nooit allemaal tegelijk uit en is de kat nooit kaal.

Zowel de dekharen als de wolharen doorlopen onderstaande cyclus. Ze zitten echter niet tegelijk in dezelfde fase.

De wolhaarrui kost erg veel energie en daarom verharen die als eerste. Daarna herstellen huid en vacht zich weer en dan start de dekhaarrui. Deze vachtcycli lopen naast elkaar. Zo zorgt de natuur ervoor dat er nooit kale plekken ontstaan in de vacht.

De vachtcyclus kent verschillende fases:

Telogeen = rustfase

Deze fase vindt plaats in de donkere winter maanden waarin de vacht niet kan groeien (vanaf de kortste dag eind december en duurt tot ongeveer eind maart). De vacht is in rust. Aan het eind van deze fase valt de haar uit. Het haarzakje zit helemaal bovenin de huidlagen. Deze fase duurt ongeveer 3 maanden.

Anageen = groeifase

Na het uitvallen van de haar opent vanaf maart de haarknop zich weer en worden er nieuwe cellen voor een nieuwe haar aangemaakt. Het haarzakje gaat weer helemaal nar de onderste huidlagen. De lengte van deze fase is afhankelijk van het ras. Bij langharige katten duurt deze fase langer dan bij kortharige katten.

Catageen = overgangsfase

De nieuwe haar is klaar en de haarknop trekt samen waardoor de haar naar boven wordt geduwd. Deze fase kan, afhankelijk van het ras, enkele dagen maar ook enkele weken duren.

Kortharige katten hebben nog een extra rustfase in de zomer. De korte haren zijn namelijk sneller klaar waardoor de cyclus sneller verloopt. Een kortharige kat kan in één zomer twee cycli doorlopen. De zomerrust is kort doordat er veel licht is en de vacht aangespoord wordt om te groeien.

Weetjes:

-> Voor alle katten geldt dat een haar pas in rust gaat als de maximale lengte is bereikt. Bij een Pers duurt dat dus veel langer dan bij een Siamees.

-> De haargroei is afhankelijk van zonlicht dus dat kan op verschillende tijden in het jaar zijn.

-> In de winter zitten we altijd in de rustperiode omdat er dan weinig licht is.

-> Na de wolhaarrui volgt de rustperiode en dan begint de dekhaarrui. Deze twee ruien zijn dus nooit tegelijk.

-> De halflangharige en langharige katten wisselen in alle gevallen dus trager dan de kortharige katten omdat het langer duurt voordat de maximale lengte van de vacht bereikt is.

Volledige rui bij de kortharige kat per seizoen

Lente

• In het voorjaar zie je een piek in de wolhaarrui
• De wolharen vallen niet zichtbaar uit maar worden opgelikt door de kat
• na ongeveer één maand zijn alle wolharen eruit
• Ondertussen worden nieuwe haren aangemaakt

Zomer

• De zomer begint met rust waarna de dekharen gaan wisselen
• Dekharen zijn glad waardoor ze minder goed door de kat opgelikt worden, deze haren vallen wel zichtbaar uit
• Dit kan zich herhalen aan het eind van de zomer bij de extreem kortharen, zoals bij de Siamees

Herfst

• De dekharenvacht is weer gewisseld
• Bij alle kortharenzoals de Britse Korthaar kan de wolharenvacht nog een tweede keer uitvallen. Bij de extreem kortharige kan de cyclus zich zelfs nog een derde keer herhalen.

Winter

• De vacht is in rust

Volledige rui bij de langharige kat per seizoen

Lente:

• In het voorjaar zie je een piek in de wolhaarrui
• De wolharen vallen uit. Ze worden opgelikt door de kat maar omdat het er zo veel zijn kat de kat ze niet allemaal oplikken, ze vallen uit, veel rondslingerende haren. Haarballen liggen hier op de loer
• Na ongeveer 6 tot 8 weken zijn alle wolharen eruit
• Ondertussen worden er nieuwe haren aangemaakt
• De kraag en de broek verminderen aanzienlijk

Zomer

• De zomervacht is dun, weinig broek en kraag
• Tijd om de dekharen te wisselen. Dit valt haartje voor haartje uit gedurende de hele zomer, hier heb je weinig last van qua rondslingerende haren.
• Problemen met hittegolven en vakanties liggen op de loer. De kat kan stress ervaren door veranderingen tijdens vakanties, hij kan daardoor stoppen met wassen. Is het dan ook nog eens heel heet, dan liggen ze veel waardoor er ligplekken kunnen ontstaan in de vacht.
• De vacht gaat in rust.

Herfst

• De vacht is dik en winterklaar. De kraag en broek zijn weer gegroeid. De vacht lijkt bovendien dikker doordat de kat bij kou de haren overeind zet ter isolatie.
• De hele vacht, wolhaar en dekhaar, is gewisseld

Winter

• De vacht is in rust
• De vacht slijt zienderogen en droogt uit door vorst, verwarming en lage luchtvochigheid
• Er is gevaar voor klitten doordat het beschadigde haar in elkaar haakt